Εκδήλωση προς τιμήν των Σάνο και Τέα Χάλο 2009

Αθήνα, 19 Μαΐου 2009

Εκδήλωση προς τιμήν των Σάνο και Τέα Χάλο κατά την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων

Η μνήμη της Γενοκτονίας των Ποντίων τιμήθηκε σήμερα από τη Βουλή των Ελλήνων σε ειδική εκδήλωση στο Εντευκτήριο των Βουλευτών στο πλαίσιο του καθιερωμένου εορτασμού που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου, ύστερα από την καθιέρωση της ημέρας αυτής ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, με ομόφωνη απόφαση της Εθνικής Αντιπροσωπείας στις 24 Φεβρουαρίου 1994.

Η φετινή εκδήλωση ήταν αφιερωμένη σε δυο γυναίκες σύμβολα του Ποντιακού Ελληνισμού, τη Σάνο Χάλο που επέζησε της σφαγής και αφηγήθηκε τα τραγικά γεγονότα και την κόρη της Τέα Χάλο που κατέγραψε στο συγγραφικό έργο της τη συγκλονιστική ιστορία της γενοκτονίας. Στις γυναίκες αυτές, ύστερα από αίτημά τους, δόθηκε πρόσφατα η ελληνική υπηκοότητα.

Την εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας. Μίλησαν, επίσης, ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Θανάσης Νάκος και ο κ. Απόστολος Αποστολίδης εκ μέρους του διοικητικού συμβουλίου της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων. Δήλωση έκανε και ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Απόστολος Κακλαμάνης.

Παρόντες ήταν, επίσης, ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Γιώργος Σούρλας, ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δημήτρης Χατζησωκράτης, οι Υφυπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος και κ. Κωνσταντίνος Κιλτίδης, οι βουλευτές κ.κ. Παρθένα Φουντουκίδου, Γιώργος Τρυφωνίδης από τη ΝΔ, Γιάννης Αμοιρίδης, Φίλιππος Σαχινίδης από το ΠΑΣΟΚ και Δήμητρα Αράπογλου από το ΛΑΟΣ, ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής κ. Νίκος Στεφάνου, ο Ειδικός Γραμματέας της Βουλής κ. Δημήτρης Παπαγιάννης, ο Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής κ. Ευάγγελος Χρυσός, ο επικεφαλής του τηλεοπτικού σταθμού της Βουλής κ. Νίκος Σίμος, το διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου των Υπαλλήλων και στελέχη της Βουλής. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι των ποντιακών σωματείων και οργανώσεων.

 Ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας, στην ομιλία του, είπε τα ακόλουθα:

«Υπάρχουν λαοί, σύμβολα για την ανθρωπότητα. Γιατί τα πάθη που υπέστησαν αλλάζουν την άποψη και τη συμπεριφορά της ανθρωπότητας για τις ανθρώπινες σχέσεις και τη συνύπαρξη των λαών. Αλλάζουν τη συλλογική συνείδηση της ανθρωπότητας.

Οι λαοί-σύμβολα οφείλουν πολλά στους δικούς τους ανθρώπους που με λόγια και με έργα κάνουν γνωστά στην ανθρωπότητα τα πάθη, τις διώξεις, τις ταλαιπωρίες, τη γενοκτονία. Και γίνονται οι άνθρωποι αυτοί σύμβολα των συμβόλων, ουσιαστικά στοιχεία της πανανθρώπινης συνείδησης. Τέτοιοι άνθρωποι είναι και οι δύο ποντιακής καταγωγής γυναίκες, η Sanoκαι η Thea Halo. Η μητέρα επέζησε για να διηγηθεί και η κόρη έγραψε για να μεταδώσει σε όλη την ανθρωπότητα τη γενοκτονία ενός λαού. Του Ποντιακού Ελληνισμού. Ήσαν και είναι πάντα δύο Ελληνίδες από τον Πόντο.

Η Ελληνική Πολιτεία, η Ελληνική Δημοκρατία αναγνωρίζει αυτή την αλήθεια και πραγματικότητα. Και έδωσε την Ελληνική ιθαγένεια, την Ελληνική υπηκοότητα στη μητέρα και την κόρη. Πράξη τυπική γιατί ηθικά και ουσιαστικά την είχαν πάντα.

Η Thea Halo στις 18 Μαΐου 2008 μπροστά σε μεγάλη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη ζήτησε την απόδοση της Ελληνικής ιθαγένειας. Πέντε ημέρες αργότερα η ίδια στην Κομοτηνή επανέλαβε το αίτημα σε Διεθνή Ημερίδα.

Εκεί ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης είπε ότι «χαιρετίζει ιδιαίτερα την καταξιωμένη συγγραφέαTheaHalo» και την ευχαριστεί δημόσια γιατί «μέσα από το σπουδαίο έργο της διέσωσε στο πρόσωπο της μητέρας της μια εμβληματική φυσιογνωμία της σύγχρονης ιστορίας, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητας»,ενώ στη συνέχεια τοποθέτησε τη Sano Halo «δίπλα στην Άννα Φρανκ ως ισοδύναμο σύμβολο αντίστασης απέναντι στη βαρβαρότητα, ως διαχρονικό σύμβολο του θριάμβου της ζωής και της ελευθερίας απέναντι στο ρατσισμό και τη βία».

Αμέσως μετά, η Διεθνής Συνομοσπονδία Ποντίων Ελλάδος ζήτησε να ηγηθεί η Βουλή της προσπάθειας και απέστειλε επιστολή προς τον Υπουργό Εσωτερικών ζητώντας τη χορήγηση ελληνικής υπηκοότητας στην Thea Halo και στη μητέρα της Sano Halo.

Η Βουλή των Ελλήνων μπήκε στην πρωτοπορία, καλώντας τον υπουργό Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλο και τον υφυπουργό Εσωτερικών Αθανάσιο Νάκο να ανταποκριθούν. Και ανταποκρίθηκαν άμεσα. Εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα που θα σας επιδοθεί από τους Υπουργούς. Γι’ αυτό είμαστε σήμερα εδώ.

19 Μαΐου, Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Γιατί δεν ξεχνάμε. Γιατί η ανθρωπότητα δεν πρέπει να ξεχάσει. Γιατί ο Ελληνισμός όπου γης δεν ξεχνά. Η ιστορική μνήμη είναι το οξυγόνο των Εθνών».

Ακολούθως, ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Προκόπης Παυλόπουλος ανέφερε:

«Σπάνια, και το εννοώ, η εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Ιθαγένειας για την τιμητική πολιτογράφηση βρίσκει μια τέτοια έκφραση όπως η σημερινή. Σπάνια, γιατί αποδίδεται αυτό που ανήκει σε δύο γυναίκες που είναι Ελληνίδες. Η πολιτεία τις τιμά και δεν τους αναγνωρίζει απλώς αυτό που ήδη τους ανήκει. Τύχη αγαθή, αυτό γίνεται σήμερα, Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων, γενοκτονία που μας θυμίζει δύο πράγματα: πρώτον, ότι η βαρβαρότητα δεν έχει καμία θέση στην ανθρωπότητα και το σύγχρονο πολιτισμό. Και αν κάποιοι θέλουν πραγματικά να αποσείσουν την ευθύνη που φέρουν, το λιγότερο που θα είχαν να κάνουν είναι να πουν έστω και τώρα την αλήθεια και να ζητήσουν συγνώμη. Θα ήθελα, επίσης, να πω ότι καμιά γενοκτονία δεν μπορεί να διαγράψει την ιστορία. Απλώς εκείνο που συμβαίνει είναι ότι οι μνήμες και το αίμα που έχει χυθεί δίνουν μεγαλύτερη διάσταση στην ίδια την ιστορία, την προσφορά των ανθρώπων, αυτό που τους οφείλει ο Ελληνισμός αλλά και η ανθρωπότητα.

Δίνοντας την πολιτογράφηση αυτή σ’ αυτές τις δύο γυναίκες, τη μία που έζησε την γενοκτονία και τον ξεριζωμό και την άλλη που έγραψε γι’ αυτό το μεγάλο συμβάν που είναι μια στιγμή ιστορική και τραγική για τον Ελληνισμό, η Ελληνική Πολιτεία, το τονίζω για μια ακόμη φορά, απλώς κάνει το αυτονόητο χρέος της. Και το κάνει κάπως αργά, είναι η αλήθεια. Αλλά και σ’ αυτές τις περιπτώσεις ισχύει το ‘‘κάλλιο αργά παρά ποτέ’’.

Εγώ θέλω να ευχαριστήσω τη Βουλή των Ελλήνων για την πρωτοβουλία την οποία πήρε να θυμίσει σ’ εμένα και τον υφυπουργό Θανάση Νάκο ότι οφείλαμε να πράξουμε εκείνο που ανήκει σ’ αυτές τις δύο γυναίκες. Και στο όνομα αυτών των γυναικών αποτίουμε φόρο τιμής και αποδίδουμε τα ίσα ακριβώς σε όλους εκείνους που έπεσαν, σε όλους εκείνους που ξεριζώθηκαν, σε όλους εκείνους που δεν μπόρεσαν εν ζωή να δουν την Ελληνική Πολιτεία από τη μία πλευρά να τους αναγνωρίζει τον αγώνα και τη θυσία και από την άλλη πλευρά, στο όνομα και στη μνήμη τους, να τιμά τα σύμβολα τα οποία γράφουν την ιστορία μας».

Στη συνέχεια, πήρε το λόγο ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ.Θανάσης Νάκος:

«Θέλω μόνο να πω ότι με μεγάλη συγκίνηση υπέγραψα το Προεδρικό Διάταγμα από την πλευρά της Κυβέρνησης κι εκείνη την ώρα ανακάλεσα στη μνήμη μου τη μεγάλη τύχη που είχα ως Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου, να πάω στην Παναγία Σουμελά, στους εκεί τόπους, να δω κτίσματα που χρησιμοποιούσαν ως δομικό υλικό κομμάτια από εκκλησίες και να διαπιστώσω ότι ακόμα υπάρχουν ρίζες εκεί από την παρουσία των αδελφών Ποντίων. Εμείς, στο Βόλο, έχουμε εκλεκτό κομμάτι της κοινωνίας μας την Ένωση των Ποντίων, δραστήριο και εκλεκτό κομμάτι. Η Νέα Ιωνία του Βόλου έχει πολλούς Ποντίους με τους οποίους είμαστε σε στενή και εποικοδομητική συνεργασία. Μάλιστα, αυτές τις μέρες, ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Μνημείου της Πόντιας Μάνας, τα εγκαίνια του οποίου θα γίνουν πολύ σύντομα».

Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Απόστολος Κακλαμάνηςδήλωσε τα εξής:

«Η Βουλή συνεχίζει πάνω από 15 χρόνια τώρα να συμμετέχει στις εκδηλώσεις και στη γενικότερη προσπάθεια όχι μόνο των Ποντίων, αλλά ολόκληρου του ελληνισμού, για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, των Ποντίων, των Αρμενίων, των Ασσυρίων. Μια γενοκτονία η οποία αποτέλεσε το προοίμιο της γενοκτονίας των Εβραίων από τους Ναζιστές. Άλλωστε οι Γερμανοί ήταν που καθοδήγησαν την πρώτη γενοκτονία στον 20^ο αιώνα σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών, από τις ορδές του Κεμάλ Ατατούρκ και των άλλων γνωστών  φανατικών αντιχριστιανών ηγετών τους.

         Είχα την τιμή στους πρώτους μήνες της προεδρίας μου, το 1994, η Βουλή ομοφώνως να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Ποντίων και των Αρμενίων. Η Βουλή έχει εκδώσει με συγκεκριμένα ντοκουμέντα μια λεπτομερή ιστορική καταγραφή της Γενοκτονίας των Ποντίων, η οποία μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες προκειμένου να ενημερωθούν οι λαοί και η διεθνής κοινότητα για αυτό το έγκλημα. Δυστυχώς η Τουρκία επιμένει να μην το αναγνωρίζει. Αν το έκανε  θα τη βοηθούσε να κόψει τον ομφάλιο λώρο της με ένα παρελθόν που κάθε άλλο παρά βοηθάει την πορεία της, όπως ισχυρίζεται ότι επιθυμεί, προς την Ευρώπη.

          Σήμερα, ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Δ. Σιούφας, που συνεχίζει την προσπάθεια και ανακοίνωσε την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας από τις Shano και Thea Hallo, τη γερόντισσα πια μητέρα και την εξαιρετική αγωνίστρια κόρη για την αναγνώριση του εγκλήματος αυτού της Γενοκτονίας. Με την κίνηση αυτή, νομίζω ότι η Βουλή προσέθεσε ένα ακόμα τίτλο σ΄ αυτήν την πολυετή προσπάθεια.

Προσπαθούμε να κάνουμε το καθήκον μας απέναντι στον Ποντιακό Ελληνισμό και τους άλλους λαούς που υπέστησαν τις αγριότητες της τουρκικής γενοκτονίας, με το « Ίδρυμα για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία » της Βουλή των Ελλήνων και με  όσα άλλα μέσα διαθέτουμε».

Τέλος, το λόγο πήρε ο κ. Απόστολος Αποστολίδης, από το Δ.Σ. τηςΔιεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων:

«Όταν προ μικρού χρονικού διαστήματος είχαμε επισκεφθεί τον Πρόεδρο της Βουλής, του είχαμε θέσει το θέμα ότι υπάρχει μια εκκρεμότητα σ’ εμάς τους Ποντίους και δεν θα μπορούσαμε να την αφήσουμε έτσι. Την ίδια μέρα ο Πρόεδρος της Βουλής μίλησε με τον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Νάκο και μέσα σε πέντε ημέρες είχαν αρχίσει οι δραστηριότητες. Δεν φανταστήκαμε ότι τόσο γρήγορα θα είχε γίνει αυτό. Βεβαίως, η μητέρα Χάλο είναι τώρα 98 ετών, το περασμένο Σάββατο γιορτάσαμε τα γενέθλιά της στη Νέα Υόρκη.
Η ίδια δήλωσε στους εκπροσώπους μας των ΗΠΑ και του Καναδά «εγώ δεν πρόκειται να πεθάνω άμα δεν γίνω Ελληνίδα». Αυτό το μεταφέραμε και είμαστε ευτυχείς που την περασμένη εβδομάδα βγήκε το Προεδρικό Διάταγμα, ολοκληρώθηκαν όλες οι διαδικασίες και εντός των προσεχών ημερών θα ορκιστούν στο προξενείο της Νέας Υόρκης. Ήδη η κόρη Χάλο την άλλη εβδομάδα θα μιλήσει για τη Γενοκτονία στον Καναδά και αμέσως μετά έχουμε προγραμματίσει να τις φέρουμε στην Ελλάδα όπου με επιλογή δική τους θα πολιτογραφηθούν δημότες εκεί όπου επιθυμούν. Εμείς θα προτείνουμε το Δήμο Αθηναίων, εκτός αν έχουν κάποια άλλη επιθυμία. Πιστεύω ότι επιθυμία και της μητέρας, παρά τη μεγάλη ηλικία της, είναι να έρθει στην Ελλάδα για να πάρει το πιστοποιητικό του δήμου, που θα είναι η συνέχεια της πολιτογράφησής της ως Ελληνίδας υπηκόου, αφού πλέον θα έχει και ελληνική ταυτότητα.

Ήθελα εκ μέρους της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλάδας και των 12 ομοσπονδιών όλου του κόσμου, να ευχαριστήσω όλη την πολιτική ηγεσία, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Υπουργό και τον Υφυπουργό Εσωτερικών και όλους εσάς οι οποίοι σήμερα τιμάτε τη μνήμη των 355.000 Ποντίων που θυσιάστηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι και να έχουμε σταθεροποιηθεί στην Ελλάδα ύστερα από 90 χρόνια. Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μας κάνετε».

ΠΗΓΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΥΛΗ-ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ