Aναφορά για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Ελληνική Βουλή 2013

  ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ

ΙΕ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ  ΡΠ΄

Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Αθήνα, σήμερα στις 20 Μαΐου 2013, ημέρα Δευτέρα και ώρα 18.08΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Γ’ Αντιπροέδρου αυτής κ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΑΚΗ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.

….

Εισερχόμεθα στην αναφορά για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Εκ μέρους του Προεδρείου της Βουλής θα τοποθετηθεί ο ομιλών.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, χθες, 19 Μαΐου 2013, σύσσωμος ο Ελληνισμός τίμησε την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, μια καταγεγραμμένη και αδιαμφισβήτητα τραγική ιστορία της νεότερης ελληνικής ιστορίας.

Ο πολύπαθος Ποντιακός Ελληνισμός, από το 1914 μέχρι το 1923, έπεσε θύμα μιας συστηματικής και μεθοδευμένης προσπάθειας εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της αιμορραγούσας πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όσοι Πόντιοι επεβίωσαν των Ταγμάτων Εργασίας, της πείνας και της βιαιότητας των Τούρκων, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες, τις εκκλησίες, τους τάφους των προγόνων τους και να διασκορπιστούν στην οικουμένη.

 Ο ξεριζωμός των Ποντίων τερμάτισε βάναυσα την πολύπλευρη δημογραφική, οικονομική, πνευματική και πολιτιστική παρουσία μιας ακμαίας κοινότητας, η οποία διέθετε πνευματικά ιδρύματα, τυπογραφεία, περιοδικά, εφημερίδες, λέσχες και θέατρα, συνεχίζοντας επάξια μία παράδοση αιώνων στην περιοχή. Παρά τις ιστορικές του περιπέτειες ο Ποντιακός Ελληνισμός διατήρησε αλώβητη την εθνική του ταυτότητα, τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα της πατρίδας. Η αδούλωτη ποντιακή ψυχή κατάφερε να επιβιώσει και να δημιουργήσει νέους πυρήνες σε όλο τον κόσμο, μεταφέροντας τα κειμήλια και τις αναμνήσεις της πατρογονικής γης στις νέες πατρίδες.

Σήμερα, η Βουλή των Ελλήνων, η οποία από το 1994 έχει αναγνωρίσει με ομόφωνη απόφασή της, τη 19^η Μαΐου, ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, αποδίδει με σεβασμό τη δέουσα τιμή στους εκατοντάδες χιλιάδες Ποντίους, θύματα της γενοκτονίας και τάσσεται αλληλέγγυα στο πάγιο αίτημα των Ποντίων, για αναγνώριση της γενοκτονίας από την Τουρκία και τη διεθνή κοινότητα.

Ασφαλώς η υπόμνηση αυτών των οδυνηρών γεγονότων δεν αποσκοπεί στο να διαιωνίσει τα μίση και τις έριδες, ανάμεσα στους δύο λαούς, αλλά πρωτίστως το να υπενθυμίσει σε όλους και ιδιαίτερα στις νέες γενιές ότι η ιστορική μνήμη δεν πρέπει να λησμονείται, αφού η ιστορική ατροφία εγκυμονεί σοβαρούς εθνικούς κινδύνους. Αποσκοπεί, όμως και στο να επισημάνει εμφαντικά ότι η ζοφερή σκιά της γενοκτονίας με τις διάφορες εκφάνσεις της, δυστυχώς, δεν έχει εκλείψει στις ημέρες μας. Ιδεολογίες που στο παρελθόν υμνούσαν και εφήρμοζαν τη γενοκτονία, κάνουν την επανεμφάνισή τους, χωρίς να απεμπολούν αυτές τις πρακτικές.

 Περαιτέρω, εμπόλεμες ζώνες μαίνονται σε διάφορα μέρη του πλανήτη, προκαλώντας απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και οδηγώντας στον ξενιτεμό, την ορφάνια και την εξαθλίωση, εκατομμύρια ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. Και ο Ελληνισμός εξακολουθεί να είναι τραυματισμένος από ανεπίληπτες καταστάσεις του παρελθόντος, αφού στην Κύπρο οι ίδιοι οι θύτες εξακολουθούν να κωφεύουν σε ό,τι αφορά τους αγνοούμενους της κυπριακής τραγωδίας, ενώ η ειρηνική συμβίωση των δύο κοινοτήτων του νησιού παραμένει ζητούμενο.

Επομένως η συμβατική αυτή ανάμνηση και αναδρομή στο παρελθόν έχει ουσιαστικό περιεχόμενο, αφού θα πρέπει να λειτουργεί διδακτικά και αναστοχαστικά,  προκειμένου οι λαοί και κυρίως οι ηγεσίες τους να μην επαναλάβουν τα ίδια λάθη, αλλά να συμβάλουν στη διαμόρφωση ασφαλών συνθηκών για μια πραγματική φιλία και αλληλοπροσέγγιση, μεταξύ των λαών, για να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα το θλιβερό φαινόμενο της γενοκτονίας, αυτή την εξαχρείωση της ανθρώπινης φύσης, αφού δεν μπορεί παρά να προκαλεί αμηχανία και αποτροπιασμό σε κάθε πολιτισμένο άνθρωπο.

Πιστεύω, κύριοι συνάδελφοι, ότι διερμηνεύω τα συναισθήματα όλων μέσα σε αυτήν την Αίθουσα, ενθυμούμενος τα λόγια του μεγάλου Πόντιου νομικού και πολιτικού Λεωνίδα Ιασωνίδη, ο οποίος είχε πει: «Ξηρανθείτω ημίν ο λάρυγξ, εάν επιλαθώμεθα σου, ω πάτριος Ποντία γη».

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)

Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας το λόγο έχει η κ. Κατερίνα Παπακώστα, Βουλευτής Β΄  Αθηνών για τρία λεπτά.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Έχω την ιδιαίτερη τιμή να ομιλήσω εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας για τη 19^η Μαΐου ως ιδιαίτερη Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων που συνετελέσθη από το 1916 έως το 1923 και αισθάνομαι, οφείλω να ομολογήσω, αγαπητοί συνάδελφοι, ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση, γιατί προέρχομαι ως απόγονος από προγόνους, οι οποίοι πολέμησαν για τον Ελληνισμό του Πόντου και της Μικράς Ασίας –ο πατέρας της μητέρας μου- αλλά και μάτωσαν από την πλευρά του συζύγου μου, όταν οι παππούδες του και μέλη ολόκληρης οικογένειας εξανδραποδίστηκαν και θανατώθηκαν.

Η εθνική μας αντιπροσωπεία, όπως κάθε χρόνο έτσι και σήμερα, τιμά τη μνήμη των χιλιάδων θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Ενενήντα τέσσερα χρόνια μετά, από τότε που στις 19 Μαΐου του 1919 οργανώνεται η δεύτερη φάση του ποντιακού ολοκαυτώματος, διαπιστώνουμε ότι μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, οι Έλληνες του Πόντου, που έχασαν τη ζωή τους, ξεπερνούν τις διακόσιες χιλιάδες, ενώ κάποιοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό τους στις τριακόσιες πενήντα χιλιάδες ανθρώπους. Όσοι γλιτώνουν από το σπαθί, καταφεύγουν ως πρόσφυγες στη νότια Ρωσία, ενώ γύρω στις τετρακόσιες χιλιάδες έρχονται στην Ελλάδα.

Αγαπητοί συνάδελφοι, ενενήντα τέσσερα χρόνια μετά ο Ελληνισμός δεν ξεχνά και δεν μπορεί να ξεχάσει. Ιστορικά πλέον, το θέμα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, αλλά και του προσφυγικού πληθυσμού της περιοχής και της Ανατολής, όπως και των Αρμενίων και των Ασσυρίων είναι πλέον αποδεδειγμένο. Έτσι, εξάλλου, έχει αποφασίσει το 2007 η συντριπτική πλειοψηφία του πλέον αρμόδιου παγκόσμια επιστημονικού οργάνου, όπως είναι η Διεθνής Ένωση Ακαδημαϊκών για τη μελέτη των γενοκτονιών.

Μέχρι σήμερα τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου με παρεμβάσεις του Οικουμενικού Ποντιακού Ελληνισμού έχουν αναγνωρίσει δέκα Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όπου έπαιξε πολύ σπουδαίο ρόλο η Παμποντιακή Ομοσπονδία, αλλά και η συγγραφέας Τέα Χάλο που έγραψε το βιβλίου «Ούτε το όνομά μου», που έχω και στη βιβλιοθήκη μου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει το Σεπτέμβριο του 2006 με ιδιαίτερη παρέμβαση της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος τη Γενοκτονία των Ποντίων, καθώς και η Πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας το 2006, το Σουηδικό Κοινοβούλιο το Μάρτιο του  2010 και πρόσφατα, το Κοινοβούλιο της Νότιας Ουαλίας με παρέμβαση της Ομοσπονδίας των Ποντίων της Αυστραλίας.

Αγαπητοί συνάδελφοι, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν παραγράφονται. Όπως και η Γερμανία, μια ισχυρή χώρα μέσα στην Ευρώπη, έχει παραδεχθεί το ναζιστικό παρελθόν της, έχει παραδεχθεί τα εγκλήματα του ναζισμού και έχει ζητήσει συγγνώμη από τη διεθνή κοινότητα, έτσι και η Τουρκία εκτιμώ, ως μια ισχυρή σήμερα και ώριμη πια πολιτικά, αλλά και ιστορικά χώρα, όπως οφείλει να πράξει το ίδιο.

Έχω την τιμή να εκπροσωπώ την Ελλάδα στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου -ως αντιπρόεδρος του ΟΣΕΠ- και έχω την ευκαιρία να συνομιλώ και με Τούρκους ομολόγους μου, στους οποίους κατ’ επανάληψη έχω τονίσει ότι η Τουρκία δεν έχει σήμερα τίποτα να χάσει ή να φοβηθεί από την αναγνώριση του παρελθόντος της και της Γενοκτονίας τόσο των Ποντίων όσο και των Αρμενίων. Η αναγνώριση των γενοκτονιών από την ίδια την Τουρκία και η έκφραση συγγνώμης της τουρκικής πολιτείας, του τουρκικού κράτους, είναι δείγμα ωριμότητας και είναι επιτακτικό χρέος προς την ανθρωπότητα. Αποτελεί ένδειξη σεβασμού από την ίδια προς τους γειτονικούς της λαούς, αλλά και ένα δείγμα ωριμότητας που θεωρώ ότι δεν έχει να χάσει η Τουρκία από αυτό, όταν έχει ανοικτά μέτωπα -ιδιαίτερα το Κυπριακό- αλλά και το πλαίσιο ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αγαπητοί συνάδελφοι, ο Ελληνισμός που έζησε στον Πόντο σε όλη τη μακρόχρονη διάρκεια της ζωής του από το 1100 π. Χ. μέχρι και το 1922 μ. Χ. υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα τμήματα του ελληνικού έθνους. Παρά τους συνεχείς διωγμούς, παρά τον ξεριζωμό, παρά τις σφαγές κατορθώνει να αναπτύξει την οικονομία, να διατηρήσει τη γλώσσα και την εθνική συνείδηση, να περισώσει την εθνική ταυτότητα, παράλληλα με τον υπόλοιπο Ελληνισμό. Για πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια υπήρξε θερμοκήπιο πολιτισμού και ανάπτυξης, διατηρώντας τις δημοκρατικές αξίες και μετέπειτα την Ορθοδοξία. Το παράδειγμά τους οφείλουμε να θυμόμαστε σήμερα, να προστατεύσουμε τη μνήμη, να αντλήσουμε δύναμη από την αγωνιστικότητά τους και να πούμε ότι δεν ξεχνούμε, ότι εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.

Αγαπητοί συνάδελφοι, ας είναι αιωνία αυτών η μνήμη.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Ευχαριστούμε.

Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Ενωτικού Κοινωνικού Μετώπου ο Βουλευτής Α’ Πειραιώς κ. Δρίτσας έχει το λόγο.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΡΙΤΣΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε  Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το 1994 η Βουλή των Ελλήνων  αναγνώρισε με ομόφωνη απόφασή της την καταστροφή του Ελληνισμού του Πόντου, ως γενοκτονία. Η ουσία τέτοιων αποφάσεων έγκειται τόσο στο να δικαιωθεί η μνήμη των θυμάτων όσο και να αισθανθούν δικαίωση οι απόγονοι αυτών των θυμάτων, όσο και στο να μη χαθεί η ιστορική μνήμη. Έστω και εκ των υστέρων όλα αυτά έχουν σημασία. Έγκειται, όμως, επίσης και στο να πιεστεί η τουρκική δημοκρατία να αναγνωρίσει κρατικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διαδικασία της γέννησής της από τα συντρίμμια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Δεν είναι εύκολο τα κράτη να αναγνωρίσουν ότι η ιστορία τους δεν είναι άσπιλη. Όμως αυτή η αναγνώριση μπορεί να συμβάλει ώστε να εξαλειφθούν οι γενεσιουργές αιτίες των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, αλλά και να υπάρξει η καταλαγή των παθών της εχθρότητας που πηγάζει από τον πόλεμο και τη φρίκη του. Και αυτό αφορά σε πολλά κράτη στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Για εμάς, για την Αριστερά, αλλά νομίζω και για όλο τον ελληνικό λαό, η ανάμνηση αυτών των εγκλημάτων στην περίπτωση των Ελλήνων και των Ελληνίδων του Πόντου –και μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και δολοφονημένους- αναδεικνύει την ανάγκη της πάλης εναντίον του πολέμου για την ειρηνική συμβίωση των λαών.

Η ακαδημαϊκή επιστημονική συζήτηση για τον ακριβή ορισμό των γενοκτονιών δεν αλλάζει τα γεγονότα, ούτε μπορεί να αποκρύψει ότι εξαλείφθηκε με τον πιο άγριο τρόπο ένας ολόκληρος λαός. Και δεν είναι ο μόνος.

Η κραυγή «ποτέ πια πόλεμος» είναι το στοιχείο που έθρεψε την ιδέα της ειρηνικής ένωσης της Ευρώπης, κυρίως μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ώστε η αιματοβαμμένη ήπειρός μας, να μετατραπεί σε χώρο φιλίας, ασφάλειας, δημιουργίας. Είναι ένα από τα καίρια, δικά μας τουλάχιστον, επιχειρήματα κατά της εξέλιξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της μετατροπής της πατρίδας μας και των άλλων αδύναμων ευρωπαϊκών χωρών σε «αποικίες χρέους» σήμερα, κατά της γενικευμένης επίθεσης του κεφαλαίου εναντίον των εργαζομένων της Ευρώπης.

Μην ξεχνάμε, οι εθνοκαθάρσεις των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα είχαν ενόχους, εκτός από αυτούς που τις έκαναν, και τις Μεγάλες Δυνάμεις. Οι διωγμοί ήταν πάντα ένα στοιχείο όπου γύρω από αυτούς βασίλευε και κυριαρχούσε η αποικιοκρατία και ο ιμπεριαλισμός. Όμως η αναγωγή κάθε εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας, κάθε εθνοκάθαρσης, κάθε γενοκτονίας γενικώς στον πόλεμο, οδηγεί σε εφησυχασμό και άφεση αμαρτιών με την προσέγγιση ότι «αυτά έχει ο πόλεμος», κάτι δηλαδή ως παράπλευρες απώλειες. Η σύγχρονη ανθρωπότητα δεν πρέπει να δεχθεί αυτή την προσέγγιση.

Είναι βέβαιο ότι αυτά τα εγκλήματα έγιναν και γίνονται σε πολέμους. Το κάθε ένα όμως είναι ξεχωριστή περίπτωση και τα θύματα ήταν ξεχωριστοί άνθρωποι. Πόσο σκόπιμο λάθος είναι αυτή η γενική αναγωγή, το δείχνει η επίκαιρη συζήτηση για τις γερμανικές αποζημιώσεις και την αποπληρωμή του αναγκαστικού δανείου.

Το επιχείρημα της γερμανικής κυβέρνησης είναι εν πολλοίς ότι αυτά έγιναν σε μία ανώμαλη εποχή. Τώρα έχουμε ειρήνη. Γερμανία και Ελλάδα  είναι φίλες χώρες, ας τα ξεχάσουμε. Να τα ξεχάσουμε, αλλά με δικαίωση και δικαιοσύνη. Την απάντηση, λιτή και συγκλονιστική δίνει ο τίτλος του βιβλίου του Μανώλη Γλέζου «Και ένα μάρκο αν ήταν».

Από ορισμένες πλευρές η καταστροφή του Ποντιακού Ελληνισμού και η επιδίωξη να αναγνωριστεί αυτή ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, χρησιμοποιείται για να διατηρηθεί η εχθρότητα προς τον τουρκικό λαό και η ένταση στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Εμείς δεν προσχωρούμε σε αυτήν την κατεύθυνση.

Καταγγέλλουμε αυτές τις επιδιώξεις, γιατί εκτρέφουν και συντηρούν ακριβώς αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν και από τις μεγάλες δυνάμεις για να δικαιολογηθούν τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Παραβλέπουν άλλωστε -και αναφέρθηκε ήδη- ότι πολλοί φωτισμένοι άνθρωποι στην Τουρκία θεωρούν ότι η εξάλειψη των μη τουρκικών εθνικών κοινοτήτων έβλαψε και φτώχυνε και τη δική τους πατρίδα.

Εμείς θεωρούμε ότι η αναγνώριση των εγκλημάτων του παρελθόντος μπορεί να συμβάλει ώστε να πλησιάσουμε τους γείτονες, να κουβεντιάσουμε ειρηνικά για το παρελθόν και να πάρουμε όσα μέτρα χρειάζονται ώστε αυτά τα εγκλήματα να μείνουν παρελθόν. Και σε αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να πιέσουμε την τουρκική δημοκρατία και να έχουμε ανοιχτές κατευθύνσεις προς τα εκεί.

Τελειώνοντας, επιτρέψτε μου να πω ότι οι άνθρωποι του Πόντου που όταν εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους κατέφυγαν στη Ρωσία και μετά στη Σοβιετική Ένωση και ήρθαν κατόπιν στην Ελλάδα ή οι απόγονοί τους, σήμερα ζουν ανασφάλιστοι και χωρίς σύνταξη πολλοί από αυτούς. Το ελληνικό κράτος έπαψε να τους δίνει τη μικρή σύνταξη που έπαιρναν. Δικαιολογημένα αυτοί οι άνθρωποι θα πουν ότι όσα σήμερα ακούστηκαν ή θα ακουστούν για την καταστροφή του Ποντιακού Ελληνισμού από τους εκπροσώπους των κομμάτων, μπορεί να μην αντιστοιχούν σε μια ειλικρινή προσέγγιση.

Πρέπει να δώσουμε επιτέλους, έστω και συμβολικά, τη μικρή αυτή οικονομική δικαίωση -και ας μην το ευτελίζουμε, έχει βαθύτατο και ισχυρότατο συμβολισμό-  για να μπορέσουν να ζήσουν αλλά κυρίως για να αισθανθούν ότι η σύγχρονη ελληνική πολιτεία αναγνωρίζει όλη αυτή την περιπέτεια. Άλλωστε ο Ποντιακός Ελληνισμός απέδειξε και κατέδειξε με τον πιο εναργή τρόπο ότι έχει μια τεράστια δύναμη και απετέλεσε στη συνέχεια παρά τους διωγμούς, παρά τις περιπέτειες, ίσως ένα από τα πιο δυναμικά τμήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Η Βουλή των Ελλήνων οφείλει όλα αυτά να τα κρατήσει ανοικτά και αυτό θα είναι δικαίωση και για την ειρήνη και για την ανθρωπότητα και για τον ανθρωπισμό και για τον Ποντιακό Ελληνισμό.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης):  Ευχαριστούμε πολύ.

Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ το λόγο έχει ο Βουλευτής Β´ Αθηνών κ. Χρυσοχοΐδης.

ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ: Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Η 19^η Μαΐου είναι ημέρα πένθους και μνήμης. Η γενοκτονία τουλάχιστον τριακοσίων πενήντα χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου την περίοδο 1916-1923 είναι παγκόσμιο ιστορικό γεγονός. Η διεθνής εκκρεμότητα της αναγνώρισης και της ηθικής δικαίωσης των θυμάτων των αδελφών μας Ποντίων δεν απαλλάσσει την ιστορία και τη συνείδηση της ανθρωπότητας από τη μαύρη αυτή σελίδα. Είναι χρέος μας να επιτύχουμε την ιστορική και ηθική δικαίωση του Ποντιακού Ελληνισμού, να ανταποκριθούμε θα έλεγα στο αίσθημα δικαίου των Ποντίων συμπατριωτών μας, να δικαιώσουμε μια ελπίδα και προσδοκία πολλών δεκαετιών, σχεδόν ενός αιώνα πια. Μια ελπίδα που συντροφεύει τον πόνο της μνήμης αυτών των ανθρώπων. Μια προσδοκία που συντροφεύει τις αφηγήσεις των ανθρώπων. Αυτός είναι ο μεγάλος καημός των Ποντίων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το Ποντιακό ζήτημα είναι και εθνικό και διεθνές, είναι και ιστορικό και πολιτικό και ως τέτοιο δεν ανήκει αποκλειστικά στη σφαίρα της συλλογικής μνήμης του παρελθόντος, έτσι απλά. Αντίθετα, είναι ζώσα ιστορία, ανήκει στη σκέψη και στη δράση του παρόντος και του μέλλοντος.

Η 19^η Μαΐου είναι κάτι παραπάνω από μια μέρα μνήμης. Είναι μέρα πολιτικού στοχασμού και απολογισμού για το τι έχουμε κάνει για το συγκεκριμένο ζήτημα και τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα για να προωθήσουμε περαιτέρω το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων.

Γι’ αυτό το πολιτικό και ηθικό χρέος της ελληνικής πολιτείας δεν είναι στιγμιαίο αλλά είναι διαρκές. Αναφέρομαι τόσο στις συντεταγμένες πρωτοβουλίες για τη διεθνή και ευρωπαϊκή αναγνώριση της Γενοκτονίας στο πλαίσιο των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των ευρωπαϊκών θεσμών, όσο και στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης, της τεκμηρίωσης για το ζήτημα, τόσο μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα, όσο και μέσα από τις συλλογικές πρωτοβουλίες που παίρνει το ποντιακό κίνημα.

Μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα. Έχουμε χρέος να έχουμε αποτελέσματα. Στην πολιτική, όμως, το αποτέλεσμα -όπως ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα- είναι θέμα συστηματικής δουλειάς, γνώσης, τεκμηρίωσης και συλλογικής προσπάθειας.

Η ματιά και η κρίση μας για το ζήτημα δεν χρειάζεται να θολώνουν ούτε από φόβο αλλά ούτε και από πάθη ή μίσος. Το αίσθημα δικαίου των Ποντίων και όλου του Ελληνισμού για το ποντιακό ζήτημα είναι η πρώτη ύλη για να έχουμε μια βαθιά ριζωμένη σχέση με την αλήθεια. Η βαθιά σχέση μας με την αλήθεια και τη δικαιοσύνη θα μας κάνει πιο πειστικούς και πιο αποτελεσματικούς. Αυτή είναι και η σχέση που ενδυναμώνει και δημιουργεί προόδους στη φιλία μεταξύ των λαών.

Σε αυτήν τη βάση, η ιστορία του ποντιακού ζητήματος μπορεί να ενδυναμώσει τις σχέσεις μας με την Τουρκία και τον τουρκικό λαό. Διότι τι είναι τελικά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτά που η 19^η Μαΐου μας φέρνει στο νου; Τι σκέψεις μπορούμε να κάνουμε σήμερα; Τι ιδέες και τι διδάγματα αντλούμε;

Πρώτον, αντλούμε το ασίγαστο πάθος του Ποντιακού Ελληνισμού για επιβίωση, προκοπή, πρόοδο, ευημερία και πολιτισμό, τόσο στα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας όσο και στη συνέχεια στα χρόνια της προσφυγιάς.

Πρόκειται για ένα ιστορικό, κοινωνικό, πολιτισμικό υπόδειγμα του  τι σημαίνει να ξεκινάς από την αρχή, να μην υποκύπτεις, να σηκώνεσαι όρθιος, να αντέχεις και τελικά να ξαναπροοδεύεις. Αυτό το υπόδειγμα αντοχής και πίστης στις δυνάμεις μας, στις παραδόσεις μας είναι ο πραγματικός ορισμός του πατριωτισμού σήμερα. Αυτό είναι –αν θέλετε- που προκαλεί και ρίγος σε όλους του Έλληνες.

Δεύτερο δίδαγμα –αν θέλετε- συμπέρασμα είναι ότι η ποντιακή τραγωδία μας δείχνει ορισμένες πολύ μεγάλες και πανανθρώπινες παγκόσμιες οικουμενικές αξίες, όπως είναι η δημοκρατία, η ανεκτικότητα, η αλληλεγγύη, η συμφιλίωση των λαών. Ο Ελληνισμός έχει υποστεί τεράστια πλήγματα από το διχασμό, από το φασισμό και από τον άκρατο εθνικισμό.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο φόρος τιμής στα χιλιάδες θύματα της Γενοκτονίας είναι η μνήμη, είναι η αλήθεια, είναι η δικαιοσύνη. Μόνο τότε σεβόμαστε πραγματικά τους αγώνες και τον πόνο των ανθρώπων. Μόνο τότε ακούμε πραγματικά τον πόνο τους και τον αναστεναγμό τους. Μόνο τότε ως Έλληνες ξέρουμε που είμαστε και που θέλουμε να πάμε.

Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης):  Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδος των Ανεξάρτητων Ελλήνων θα μιλήσει ο Βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης κ. Γαβριήλ Αβραμίδης.

ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

 Κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να συμμετάσχω από την αρχή στον αγώνα, στην προσπάθεια για την καθιέρωση Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Από τα πρώτα βήματα, συμμετέχω σε αυτό κίνημα. Και τώρα είμαι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ομόφωνα ανεγνώρισε τα εγκλήματα που έγιναν εις βάρος των Ελλήνων του Πόντου ως «Γενοκτονία» και καθιέρωσε Ημέρα Μνήμης τη 19^η Μαΐου. Αυτή ήταν μια ιδέα του Νεοκλή Σαρρή, πρόταση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη και εισήγηση του Βουλευτή Θεσσαλονίκης του ΠΑΣΟΚ, του Λευτέρη Κωνσταντινίδη, βεβαίως τότε με τη γενναία απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Τιμούμε, λοιπόν, όλοι οι Έλληνες τη 19^η Μαΐου, ημέρα μνήμης και τιμής και αγώνα των τριακοσίων πενήντα τριών χιλιάδων θυμάτων της νεοτουρκικής και κεμαλικής θηριωδίας και βαρβαρότητας, στην οποία ευθύνη συμμετοχής αλλά και συνενοχής έχει η ίδια η Γερμανία, όπως γράφει στο βιβλίο του και ο Κώστας Φωτιάδης, του οποίου τον τόμο εξέδωσε η Βουλή των Ελλήνων με τα ντοκουμέντα της γενοκτονίας. Υπάρχει βεβαίως η εκκρεμότητα για την έκδοση του τόμου της γενοκτονίας σε έξι ξένες γλώσσες.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ: Ας ξεκινήσουμε από τα αγγλικά τουλάχιστον.

ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ: Ναι, από τα αγγλικά τουλάχιστον, διότι στο παρελθόν υπήρξε η πρόταση εκ μέρους του Προεδρείου της Βουλής ιδιωτικοί φορείς να χρηματοδοτηθούν και να εκδώσουν τα ντοκουμέντα για τα οποία ήδη υπάρχουν οι μεταφράσεις. Νομίζω ότι πρέπει να φέρει το κύρος και τη σφραγίδα της Βουλής των Ελλήνων και να μην ακολουθούμε τη γραμμή αυτή του φοβικού συνδρόμου απέναντι στους Τούρκους.

Τυχαίνει να είμαι απόγονος των διασωθέντων της γενοκτονίας, με πολλά θύματα στην οικογένειά μας από την πλευρά της μητέρας μου. Η γιαγιά μου δεν είχε κανένα συγγενή στην Ελλάδα. Ο αδερφός της εξοντώθηκε στα Τάγματα Εργασίας, τα Αμελέ Ταμπουρού, από τους Νεότουρκους, δηλαδή, ως επίστρατος, ο Πολυχρόνης Σαΐδης, και είναι σημαντικό για μένα να κάνω το μνημόσυνο αυτό του οποίου το όνομα πήρε στη συνέχεια ο θείος μου, ο αδερφός της μητέρας μου, που γεννήθηκε στη Μαζαρακιά της Ηπείρου. Οι γονείς της γιαγιάς μου, ο Γιώργος Σαΐδης και η Αλεξάνδρα Κελεσίδου, εξοντώθηκαν την περίοδο του Κεμάλ το 1921 στην εξορία προς το Ερζερούμ.

Το 1908 το Κίνημα των Νεοτούρκων διακηρύσσει ισότητα και αδελφοσύνη. Το 1908 στη σημερινή Πλατεία Ελευθερίας στη Θεσσαλονίκη ζητοκραυγάζουν μαζί με τους Οθωμανούς και οι Έλληνες και οι Αρμένιοι και οι Εβραίοι, πιστεύοντας ότι θα είναι πραγματική ισονομία και ισοπολιτεία. Γρήγορα αποκαλύπτεται το προσωπείο αυτής της εθνικιστικής οργάνωσης, η οποία σχεδιάζει εθνοκάθαρση.

Δυστυχώς, η πλατεία αυτή και σήμερα ονομάζεται Πλατεία Ελευθερίας από την περίοδο των Νεοτούρκων και όχι επειδή συνδέεται με το 1912, με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Και ένα αίτημα μόνιμο είναι, να αλλάξει το όνομα της πλατείας και να ονομαστεί «Πλατεία Γενοκτονιών», μιας που εκεί ουσιαστικά υπήρξε μια αφετηρία ενός κινήματος που συνδέθηκε με την εξόντωση του Ελληνισμού όχι μόνο του Πόντου, αλλά όλης της Ανατολής και της Θράκης και της Ιωνίας. Γιατί η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου είναι τμήμα μιας συνολικής γενοκτονίας του ελληνισμού, η οποία αποτελεί υποσύνολο της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών, πίσω από την οποία ήταν τα γερμανικά συμφέροντα και τότε.

Ήταν ο Λίμαν Φον Σάντερς, ο οποίος ήταν ο σύμβουλος της κυβέρνησης των Νεοτούρκων, των Οθωμανών, ο οποίος εισηγήθηκε τον εκτοπισμό και μάλιστα λέγεται ότι οι ίδιοι οι Οθωμανοί αντιδρούσαν στα σχέδια αυτά. Αυτοί εισηγήθηκαν, λοιπόν, το σχέδιο της μετακίνησης προς το εσωτερικό, το οποίο ονομάζει ο Πολυχρόνης Ενεπεκίδης -ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βιέννης και ο πρώτος ερευνητής των ντοκουμέντων της γενοκτονίας- ως «Άουσβιτς εν ροή».

Τότε, λοιπόν, ήταν ο Όμιλος «KRUPP», ήταν η «SIEMENS» και όλες αυτές οι εταιρείες και η Deutsche Bank από το 1882, με προνόμια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι οποίες εξυπηρέτησαν το σκοπό αυτό.

Και δεν τα λέμε εδώ απλά, ο ίδιος ο Μοργκεντάου γράφει ότι οι Γερμανοί θεωρούσαν τους Έλληνες εμπόδιο στις βλέψεις τους για επέκταση στη Μικρά Ασία. Είναι πάρα πολλά τα στοιχεία. Από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών η τεκμηρίωση είναι απόλυτη και αδιαμφισβήτητη και αναφέρθηκαν και οι συνάδελφοι.

Υπάρχει η Διεθνής Ένωση των Ακαδημαϊκών, η οποία μιλά για Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολής και καλεί την Τουρκία και να αναγνωρίσει και να αποκαταστήσει και –εδώ θα έλεγα- με συνευθύνη και της Γερμανίας, της οποίας την πολιτική και τον πόλεμο πληρώσαμε όχι μόνο τότε με ένα εκατομμύριο συνολικά θύματα, αλλά και με ένα εκατομμύριο θύματα στη ναζιστική κατοχή, αλλά και σήμερα πλέον με την πολιτική, την οποία ακολουθεί η Γερμανία, όπως, λόγου χάριν, αυτό που ανέφεραν και συνάδελφοι, το να κόβονται δυστυχώς οι συντάξεις του ΟΓΑ από τους ανασφάλιστους υπερήλικες, που είναι ένα μέτρο σκληρό και άδικο, το οποίο δεν θα ήθελα να χαρακτηρίσω.

Επίσης, στις 24 Σεπτεμβρίου του 1998 η Βουλή των Ελλήνων καθιέρωσε τη 14^η Σεπτεμβρίου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Γνωρίζουν κάποιοι τι έγινε και πώς έγινε με το προεδρικό διάταγμα. Δεν θα θέλω να μπω σ’ αυτήν τη συζήτηση.

Θεωρώ, όμως, ότι υπάρχει μία εκκρεμότητα. Η Βουλή των Ελλήνων πρέπει να ενοποιήσει αυτές τις τμηματικές αναγνωρίσεις και καθιερώσεις μνήμης, γιατί το ζήτημα είναι ενιαίο. Δεν είναι απλά των Ποντίων, δεν είναι μόνο των Ιώνων, δεν είναι μόνο των Θρακών, οι οποίοι, επίσης, έχουν ορίσει μία Ημέρα Μνήμης τον Απρίλιο και την τιμούν. Υπάρχει μία έκφραση στα ποντιακά: «Πολλά να λέγω κι επορώ κι ολίγα κι κανείνταν».

Στο λίγο χρόνο που μένει –και κλείνοντας- θέλω να πω τα εξής. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε εμείς, διότι ο Ποντιακός Ελληνισμός, ο ποντιακός οργανωμένος χώρος και ιδιαίτερα η διασπορά με παρεμβάσεις έχει κάνει και έχει επιτύχει αυτά τα οποία αναφέρθηκαν εδώ από ομιλητές. Ενδεικτικά σας αναφέρω τις δέκα αναγνωρίσεις σε πολιτείες της Αμερικής, την παρέμβαση το 2006 της Παμποντιακής Ομοσπονδίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο κάλεσε την Τουρκία να συμφιλιωθεί με το παρελθόν της και να αναγνωρίσει τα εγκλήματα εις βάρος των Ελλήνων του Πόντου, των Αρμενίων, των Ασσυρίων και όπως συνέβη τον Απρίλιο του 2007 στην πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας, όπου υπήρξε εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης, του Μάικλ Άτκινσον.

Ακόμη, το 2007 ιδρύθηκε η Επιτροπή Ακαδημαϊκών για τη μελέτη των γενοκτονιών. Το 2010 έχουμε το τρίτο κράτος, τη Σουηδία, μετά την Ελλάδα και την Κύπρο, που αναγνωρίζει το έγκλημα της γενοκτονίας και τώρα τον Μάιο η πολιτεία της Νότιας Ουαλίας ενιαία αποφάσισε για την αναγνώριση του εγκλήματος αυτού. Ήδη είχε κάνει την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων και την επικαιροποίησε με την αναγνώριση της Γενοκτονίας και των Ελλήνων και των Αρμενίων.

Ο κ. Ερντογάν, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, μίλησε πριν από τρία-τέσσερα χρόνια, αν δεν κάνω λάθος, για τις διώξεις εις βάρος των μειονοτήτων στην Τουρκία, την οποία πλήρωσε, όπως είπε, ο τουρκικός λαός, που ήταν αποτέλεσμα φασιστοειδούς αντίληψης και τότε εδέχθη επιθέσεις από το ακραίο εθνικιστικό κόμμα της Τουρκίας. Θα είναι λυτρωτικό για την Τουρκία να αναγνωρίσει το έγκλημα αυτό. Θα είναι λυτρωτικό για την Τουρκία, σήμερα τουλάχιστον που προσπαθεί να απογαλακτιστεί από το κεμαλικό και νεοτουρκικό παρελθόν, καθώς είναι ένας άλλος εθνικισμός.

Το «επιτέλους τους ξεριζώσαμε» το είπε τον Αύγουστο του 1923 ο Κεμάλ στο Κοινοβούλιο της Τουρκίας και αυτό έγινε και τίτλος βιβλίου ενός ερευνητή, του Χάρη Τσιρκινίδη.

Κλείνοντας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να πω το εξής. Ουσία είναι το τι θα κάνουμε εμείς από εδώ ως χώρα, τι πρωτοβουλίες θα λάβουμε και πώς θα βοηθήσουμε και ιδιαίτερα η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Συντομεύετε, παρακαλώ.

ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ: Κλείνω, κύριε Πρόεδρε.

Υπήρξε μία πρωτοβουλία για να αναγνωριστεί το έγκλημα της γενοκτονίας για την Αρμενία. Δυστυχώς, δεν κατέστη δυνατό, διότι υπήρξαν παρεμβάσεις αρνητικές. Οι ελληνικές αντιπροσωπείες θα πρέπει να θέτουν συνεχώς το θέμα αυτό στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών θυμάτων και, βεβαίως, δεν έχει καμμία διάσταση εχθρότητας απέναντι στο λαό. Είναι πράξη δικαιοσύνης και πράξη αλήθειας.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Λαϊκού Συνδέσμου – Χρυσή Αυγή θα τοποθετηθεί ο κ. Χρήστος Παππάς, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος και Βουλευτής Επικρατείας.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΠΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι πράγμα οξύμωρο σήμερα για το ελληνικό Κοινοβούλιο να τιμάται η Γενοκτονία των Ποντίων.

Και είναι οξύμωρο, γιατί κάποιοι που μιλούν για τους Έλληνες του Πόντου αυτοί οι ίδιοι μαζί με ορισμένους δημοτικούς άρχοντες ενεργούν όχι ως εντολοδόχοι και προασπιστές των συμφερόντων του ελληνικού λαού, αλλά ως υπέρμαχοι των εισβολέων που έχουν εγκατασταθεί στην πατρίδα μας, ως υπέρμαχοι των συμφερόντων του Τούρκων γειτόνων. Ετοιμάζονται, μάλιστα, αυτοί οι κύριοι να αναγείρουν τζαμιά, ει δυνατόν σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα της Αθήνας.

Παράλληλα, σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας, σε καιρούς οικονομικού στραγγαλισμού του ελληνικού λαού τα ελληνικά Υπουργεία στο όνομα δήθεν του πολιτισμού εκταμιεύουν χρήματα του ελληνικού λαού, για να συντηρηθούν τα θλιβερά υπολείμματα της τουρκικής βαρβαρότητας στην πατρίδα μας.

Ταυτόχρονα, αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι αφήνουν να δρουν στη Θράκη μας ξένες δυνάμεις, οι οποίες συνδαυλίζουν τις τουρκικές επιδιώξεις, μιλώντας για δήθεν καταπίεση της μουσουλμανικής μειονότητας.

Κυρίες και κύριοι, την ίδια ώρα στην Τουρκία ζουν σχεδόν ένα εκατομμύριο κρυπτοχριστιανοί και εξισλαμισθέντες Έλληνες, Έλληνες που οι ελληνικές κυβερνήσεις τούς έχουν διαγράψει από κάθε συζήτηση, τους έχουν διαγράψει από κάθε σχεδιασμό, γιατί ξέρετε ότι αυτοί οι Έλληνες δεν παίζουν στη «Mονόπολη της κάλπης», αυτοί οι Έλληνες δεν εξυπηρετούν την ηθελημένη αμνησία αυτών που έχουν για θεό τις αγορές και τους τοκογλύφους, αυτοί οι Έλληνες ενοχλούν όσους βάζουν πάνω από το εθνικό συμφέρον το ταξικό και το κομματικό συμφέρον.

Και ερωτώ: Ποια είναι, λοιπόν, η εθνική μνήμη; Η λησμοσύνη; Πολύ υποκριτικά πιστεύουν μερικοί ότι με μία αναφορά στις τουρκικές θηριωδίες, με μία αναφορά στη Γενοκτονία των Ποντίων Ελλήνων θα έχουμε επιτελέσει σήμερα το καθήκον μας απέναντι στην πατρίδα.

Η Χρυσή Αυγή υπόσχεται ότι εμείς θα είμαστε πάντα στο πλευρό των Ελλήνων, πάντα μαζί με τους Έλληνες. Για εμάς δεν υπάρχουν χαμένες πατρίδες, δεν υπάρχουν λησμονημένες πατρίδες. Για εμάς υπάρχουν σκλαβωμένες πατρίδες. Θέλουμε να πιστεύουμε και είμαστε εδώ ως φορείς της εθνικής μνήμης αλλά και της εθνικής νέμεσης. Στις καρδιές μας ζει η ίδια ακλόνητη πίστη των Ελλήνων, αυτών των Ελλήνων, των παλαιών Ελλήνων, που τραγουδούσαν «η Ρωμανία κι αν επέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο».

Στη σκέψη μας βρίσκονται τα γυναικόπαιδα που μαρτύρησαν από τη θηριωδία των κεμαλικών αλλά και των σταλινικών, οι γενναίοι αντάρτες του Πόντου, οι ακρίτες της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, οι παπάδες με τα ματωμένα ράσα, που έμειναν μέχρις εσχάτων για να διακονούν το ποίμνιό τους. Είναι αυτοί που αναγκάστηκαν να κρυφτούν στα όρη και στις σπηλιές, για να μη χάσουν την πίστη τους. Είναι αυτοί που σήμερα, την ώρα που μιλάμε, κρυφά κάνουν το σταυρό τους και περιμένουν και λένε «καρτερούμεν».

Σήμερα που όλοι μιλούν με αριθμούς –τελειώνω, κύριε Πρόεδρε- που δεν τους βγαίνουν, εμείς λέμε ότι πάνω από τους αριθμούς είναι οι άνθρωποι και πάνω από τους ανθρώπους στέκει η πατρίδα.

Εμείς, λοιπόν, είμαστε εδώ για να σας πούμε ότι ο δρόμος που τραβάτε βγάζει ίσια στην καταστροφή της Ελλάδος, βγάζει ίσια στην εθνική ταπείνωση και την υποταγή.

Αν πρέπει να θυμόμαστε κάτι από την ιστορία μας, αυτό είναι ένα πράγμα: ότι οι Έλληνες μάχονταν πάντοτε υπέρ βωμών και εστιών. Έμαθαν να μάχονται μέχρις εσχάτων. Έτσι πολέμησαν οι Έλληνες και στον Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα και το 1821 και το 1912-1913 και το 1940-1944. Πολέμησαν, μάτωσαν, αγωνίστηκαν, νίκησαν.

Γι’ αυτό και σήμερα, αντί δακρύων, αντί μνημοσύνων, αντί κενών αναλύσεων, έχουμε να πούμε και να δώσουμε μία υπόσχεση από το Βήμα αυτό στους αδελφούς μας, σε αυτούς τους Ποντίους που ζουν εκεί.

Γι’ αυτήν την υπόσχεση δεν ζητάμε ψήφους. Δεν υποσχόμαστε σε ψηφοφόρους. Απευθυνόμαστε σε κάποιους λεβέντες, σε κάποιους πολεμισταράδες –γιατί έτσι ήταν οι Πόντιοι από τα πανάρχαια χρόνια, έτσι είναι και σήμερα οι Έλληνες του Πόντου- και τους λέμε: «Αδελφοί Πόντιοι, δεν σας ξεχνούμε. Αδελφοί Πόντιοι, θα ξαναγυρίσουμε». Η σημερινή ενός λεπτού σιγή των χρυσαυγιτών να γίνει κραυγή. Όσοι ζωντανοί, όσοι Έλληνες, ας βροντοφωνάξουμε: «Πόντος, γη ελληνική»!

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Δημοκρατικής Αριστεράς θα τοποθετηθεί η κ. Αικατερίνη Μάρκου, Βουλευτής της Β΄ Θεσσαλονίκης.

Ορίστε, κυρία συνάδελφε, έχετε το λόγο.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΡΚΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η σημερινή επέτειος της Γενοκτονίας των Ποντίων συμβολίζει την ανάγκη διατήρησης της συλλογικής μας μνήμης, σε μία εποχή που όλα τραντάζονται, υπονομεύονται και όλα απειλούνται.

Η οικονομική κρίση, που διαρκεί και επιμένει, έχει δημιουργήσει κοινωνικά και αξιακά ρήγματα στη χώρα μας. Επιτρέψτε μου, όμως, να πω ότι η κρίση μάς έφερε όλους λίγο πιο κοντά. Η κρίση είναι ευκαιρία για να καταλάβουμε την αξία της ιστορίας μας, της διαδρομής μας και της κληρονομιάς μας. Να καταλάβουμε την αξία των γεγονότων που στιγμάτισαν την πορεία μας στο χρόνο, δυσάρεστα και ευχάριστα. Τα πρώτα μάς διδάσκουν, τα δεύτερα μας δείχνουν τι μπορούμε να κάνουμε, όταν είμαστε σοβαροί, όταν είμαστε ενωμένοι, όταν είμαστε στρατευμένοι σε έναν κοινό σκοπό.

Η Γενοκτονία των Ποντίων, των απογόνων των Ιώνων, στη γωνιά αυτή του Εύξεινου Πόντου, είναι ένα τραγικό και εγκληματικό γεγονός, που στιγμάτισε την πορεία μας μέσα στους αιώνες. Ο μεγάλος καθηγητής Σπύρος Βρυώνης έχει αναλύσει και παρουσιάσει με ανεπανάληπτο τρόπο τον εξισλαμισμό της Μικράς Ασίας, περιγράφοντας και τεκμηριώνοντας τα τραγικά γεγονότα που έφεραν στις, περίπου, τριακόσιες πενήντα τρεις χιλιάδες Πόντιους διωγμούς, γενοκτονίες, βίαιους εξισλαμισμούς.

Παρά το γεγονός αυτό, οι Έλληνες Πόντιοι, η πιο ανθεκτική και δημιουργική φυλή, που αναζωογόνησε τελικά, παρά την τραγικότητα των γεγονότων της εποχής εκείνης, ολόκληρη τη βόρειο Ελλάδα, τη Μακεδονία και τη Θράκη, είναι σήμερα εδώ, ζητώντας το αυτονόητο: αναγνώριση των αντικειμενικών γεγονότων της εποχής, δικαίωμα στη μνήμη.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επανέλθω στο σημερινό διακύβευμα, που για εμένα είναι το νόημα της επετείου αυτής για τη χώρα μας. Χώρα τραυματισμένη, χώρα διχασμένη, χώρα αδύναμη μπορεί να οδηγήσει το λαό σε τραγωδίες, που θα στιγμάτιζαν για πάντα την πορεία μας. Οπωσδήποτε οι απειλές που αντιμετωπίζει η χώρα μας βρίσκονται μπροστά και φυσικά δεν είναι μόνο οι εξ Ανατολών γείτονές μας.

 Μερικοί θα πουν ότι εμείς οι Έλληνες κατατρυχόμαστε από ένα σύνδρομο απειλής. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι έτσι. Έχει σημασία να προσέχουμε τις αναλύσεις των ειδικών, αλλά κυρίως να έχουμε αίσθηση της ιστορίας, για να καταλάβουμε ότι το παιχνίδι της ισχύος στη διεθνή σκακιέρα είναι πάντα παρόν και αμείλικτο. Στο πλαίσιο αυτό, η επέκταση είναι πάντα στα σχέδια των γειτόνων μας, με διάφορες μορφές επιρροής, βέβαια.

 Το ζήτημα για εμάς είναι γρήγορα να επιδιορθώσουμε τα θεμέλια της χώρας, χωρίς, όμως, βέβαια να παραχωρήσουμε κάθε μορφή εθνικής κυριαρχίας. Ακόμη -και παρά την πίεση των πιστωτών μας- είναι σημαντικό να έχουμε ένα σχέδιο, να πάρουμε αυτά που χρειαζόμαστε και την κατάλληλη στιγμή να σταθούμε γρήγορα στα πόδια μας. Αυτή είναι απαραίτητη συνθήκη, ώστε να μη δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της αστάθειας, γεγονός που θα μπορούσε να ανοίξει την όρεξη σε όλους αυτούς που επιβουλεύονται τη χώρα μας.

Ο Ποντιακός Ελληνισμός δίνει το παράδειγμα σήμερα της ανθεκτικότητας του Ελληνισμού σε όλους εμάς τους σύγχρονους Έλληνες και Ελληνίδες, ώστε να αντεπεξέλθουμε στις σημερινές δυσκολίες και να πορευτούμε δυναμικά και δημιουργικά προς το μέλλον.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας θα τοποθετηθεί ο κ. Θεοδόσιος Κωνσταντινίδης, Βουλευτής της Α΄ Θεσσαλονίκης.

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Ξεκινώντας θα ήθελα να θέσω το πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο εκείνης της περιόδου. Ο Ποντιακός, λοιπόν, Ελληνισμός βρέθηκε στη δίνη και γνώρισε τις συνέπειες της διαμόρφωσης της ανάπτυξης των εθνικών αστικών κρατών των νότιων Σλάβων, των Αρμενίων, των Αράβων, των Τούρκων, σε συνθήκες ιστορικής αποσύνθεσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που γινόταν βεβαίως κάτω από την άμεση επέμβαση των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών της Ευρώπης και τότε.

Στο πλαίσιο αυτό και στη διαδικασία διαμόρφωσης έθνους-κράτους από την τουρκική αστική τάξη υπήρξαν άμεσες καταστροφικές συνέπειες και διωγμοί των εθνικών μειονοτήτων και φυσικά της ελληνικής ποντιακής μειονότητας και των άλλων πληθυσμών στη Θράκη και τη Μικρά Ασία.

Οι συνέπειες αυτών των διωγμών δεν ήταν ίδιες για όλους και για όλες. Τα πλήγματα, τους διωγμούς τούς σήκωσαν οι άνθρωποι του λαού, οι εργάτες, οι αγρότες, η φτωχολογιά της υπαίθρου και των πόλεων, καθώς χρησιμοποιήθηκαν ερήμην τους για άλλους σκοπούς.

Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες του Πόντου δεν είχαν απέναντί τους γενικά και αφηρημένα Τούρκους εξαγριωμένους, αλλά, πριν από όλα, την τουρκική αστική τάξη, που με το αιματοκύλισμα ήθελε να βγάλει από τη μέση το ανταγωνιστικό γι’ αυτήν ελληνικό κεφάλαιο.

Απέναντί τους είχαν και την ελληνική αστική τάξη, που χρησιμοποίησε τους πληθυσμούς του Πόντου ως αντιπερισπασμό και ως χαρτί πίεσης, για να διασώσει ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας, εγκαταλείποντάς τους τελικά στην τύχη τους.

Το αποτέλεσμα των πολιτικών αυτών των αστικών τάξεων και των δύο χωρών είναι γνωστό. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν και περίπου ενάμισι εκατομμύριο ψυχές πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Οι Πόντιοι που επαναπατρίστηκαν τελικά εγκαταστάθηκαν από τις ελληνικές αρχές κυρίως σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις απεδείχθησαν οικονομικά ακατάλληλες για τη συντήρησή τους. Τα κριτήρια ωστόσο της εγκατάστασης δεν ήταν ανθρωπιστικά, αλλά πολιτικά, αφού εστάλησαν σε μέρη που κρίθηκε αναγκαίο από την τότε πολιτική ηγεσία. Υπάρχει και σχετική αλληλογραφία, γι’ αυτό και δεν αναφέρομαι, ώστε να μη φάω χρόνο.

Οι συνέπειες του τρόπου με τον οποίο μεταχειρίστηκαν οι αστικές κυβερνήσεις τις προσφυγικές μάζες άφησαν πίσω τους χρόνια προβλήματα, πολλά από τα οποία διαιωνίζονται ως τις μέρες μας. Η προσφυγική αποκατάσταση υπήρξε μία μακρόχρονη τμηματική διαδικασία, η οποία για πολλούς πρόσφυγες θα διαρκούσε ακόμα και μία δεκαετία μετά την άφιξή τους στις ελληνικές ακτές. Στην παράταση βέβαια της χρονικής διάρκειας της διαδικασίας αποκατάστασης συνέβαλαν και οι συνεχείς μετακινήσεις των προσφύγων, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, για να βρουν κατάλληλο τόπο για την εγκατάστασή τους.

Η οικονομική κατάσταση των προσφυγικών μαζών και οι συνθήκες διαβίωσης υπήρξαν άθλιες. Παράλληλα οι επιθέσεις εναντίον του προσφυγικού στοιχείου δεν περιορίστηκαν απλά σε φραστικές, αλλά σε πολλές περιπτώσεις έλαβαν και τη μορφή της φυσικής βίας. «Ονομάζονται λεφούσι, χαρακτηρίζονται Τούρκοι και απειλούνται με εξόντωσιν» γράφει η «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» της εποχής.

Είναι πραγματικά αποκαλυπτική η στάση των λεγόμενων «πατριωτών» και «εθνικοφρόνων» της εποχής εκείνης έναντι των προσφύγων, ενώ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς την προσπάθεια που πραγματοποιεί ο ίδιος ιδεολογικός πολιτικός χώρος σήμερα για να καπηλευθεί την ψήφο του Ποντιακού Ελληνισμού.

Οι κομμουνιστές έδωσαν και τότε μια τιτάνια μάχη, καταγγέλλοντας τις διαχωριστικές γραμμές που ήθελε να επιβάλει ο αστικός κόσμος μεταξύ των προσφύγων και γηγενών εργαζομένων σε μια λογική του «διαίρει και βασίλευε». Η Ελλάδα δεν διαιρείται σε ντόπιους και πρόσφυγες, η Ελλάδα διαιρείται σε πλούσιους και φτωχούς, σε ανθρώπους που δεν δουλεύουν και ζουν και σε ανθρώπους που ολημερίς και ολονυκτίς δουλεύουν και μπορούν να ζήσουν.

  Ο καθένας πρέπει να διαλέξει μεταξύ του πλούσιου πρόσφυγα που συνδυάζεται με τον πλούσιο ντόπιο και του φτωχού πρόσφυγα που σύντροφό του θα έχει το φτωχό ντόπιο εργάτη ή αγρότη. Αυτά τα γράφει ο «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» στις 7 Σεπτέμβρη του 1929. Ίδια ταξική πολιτική και αντιμετώπιση και τότε και τώρα.

Σήμερα θεωρούμε ότι η πολιτιστική και πνευματική δραστηριότητα των Ποντίων, όλων των γενεών, πρέπει να αναδειχθεί και να στηριχθεί από το ελληνικό κράτος. Αυτό αφορά βέβαια και την κρατική πολιτιστική πολιτική αλλά και το σύστημα της παιδείας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας όλα αυτά τα χρόνια στήριζε -και στηρίζει και σήμερα- κάθε δίκαιη διεκδίκηση του οργανωμένου ποντιακού κινήματος, όπως και όλες τις διεκδικήσεις του λαού, που έρχονται σε αντίθεση με τις επιλογές της Κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν παρασυρόμαστε από παχιά λόγια συμπαράστασης και από υποσχέσεις που δεν έχουν κανένα αντίκρισμα στην προώθηση και ανάδειξη των πραγματικών προβλημάτων και διεκδικήσεων του Ποντιακού Ελληνισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούμε, ως άμεσο βήμα αποκατάστασης της κατάφωρης αδικίας σε βάρος των υπερηλίκων ανασφάλιστων ομογενών από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, την απόσυρση των επίμαχων διατάξεων του ν. 4093/2012, που αφορά περίπου σαράντα χιλιάδες συνταξιούχους των 360 ευρώ, τους οποίους αφήνει απροστάτευτους –αυτές τις σαράντα χιλιάδες γέροντες- χωρίς πόρους διαβίωσης και τους οδηγεί σε κοινωνική, οικονομική και βιολογική εξόντωση.

Τι έχει να πει επ’ αυτού η Κυβέρνηση;

Σήμερα, σε μία περίοδο κατά την οποία γίνεται πάλι επίκληση στο εθνικό συναίσθημα και συμφέρον, ο λαός μας πρέπει να αξιοποιήσει την ιστορική μνήμη, ώστε να δει τι κρύβεται πίσω από την εθνικιστική ρητορική, πίσω από την προσπάθεια διαιώνισης του εθνικιστικού μίσους.

Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Ωστόσο, παραμένει, ανάμεσα στα άλλα, ο βασικός κίνδυνος για τους λαούς: η πολιτική των διακρατικών ιμπεριαλιστικών ενώσεων, όπως είναι το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που στις μέρες μας προετοιμάζουν και νέα σφαγή στην περιοχή, μέσω της συνολικής επίθεσης κατά της Συρίας. Αυτή η αρνητική εξέλιξη ενέχει τον κίνδυνο και της γενικότερης ανάφλεξης στην ευρύτερη περιοχή.

Γι’ αυτό καλούμε τον ελληνικό λαό να καταδικάσει και να απαιτήσει την άμεση απεμπλοκή της Ελλάδας από τους σχεδιασμούς αυτούς.

Από το Βήμα αυτό δηλώνουμε ότι είμαστε στο πλευρό των ποντιακών οργανώσεων και συλλόγων στην προσπάθεια που κάνουν για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΚΚΕ)

 ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης):  Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.

Την Κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο κ. Ιωαννίδης, Βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης, Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και  Αθλητισμού): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Αν παρακολουθήσατε, οι περισσότεροι συνάδελφοι που μίλησαν ήταν από την Α΄ και Β΄ Περιφέρεια Θεσσαλονίκης.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ - ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Και Β΄ Αθηνών.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (Υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού): Είπα οι περισσότεροι. Δεν είπα όλοι.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, θλιβερή είναι, δυστυχώς, για όλους τους Έλληνες η ανάμνηση των γεγονότων της 19^ης Μαΐου του 1919.

Σαν χθες ήταν που οι λεγόμενοι Νεότουρκοι ή πρώην Οθωμανοί αποφάσισαν με την καταδρομική και καλά προσχεδιασμένη αποβίβασή τους στη Σαμψούντα να ολοκληρώσουν το έργο του πλήρους αφανισμού των Ελλήνων του Πόντου.

 Επίσημα ο αριθμός των σφαγιασθέντων ανήλθε στις τριακόσιες πενήντα τρεις χιλιάδες. Για άλλους τόσους επεφύλαξαν πρωτοφανείς κακουχίες, διωγμούς αλλά και τα λεγόμενα Τάγματα Εργασίας, μία μεθοδευμένη, μαζική εξόντωση πληθυσμού.

Τα θύματά τους ήταν άνδρες, γυναικόπαιδα και γέροντες, άνθρωποι που δεν είχαν εμπλακεί σε πολεμικές ενέργειες. Απλώς, ήταν Έλληνες και χριστιανοί. Επρόκειτο για πραγματική γενοκτονία –η λέξη αυτή ακούστηκε για πρώτη φορά το 1945 απ’ αυτά, τα οποία τράβηξαν τότε οι Εβραίοι- με την οποία ξεκληρίστηκε τόσο άδοξα αυτός ο πολιτισμός που μεγαλούργησε αυτούς τους δεκατέσσερις αιώνες παρουσίας του στον Πόντο. Οι ψυχές που χάθηκαν ήταν οι γονείς, τα παιδιά και τα αδέλφια τους. Όσα λεηλατήθηκαν ή κάηκαν ήταν το βιος τους και όσα εγκατέλειψαν ήταν η γη των προγόνων τους.

Ιστορικά, είναι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου έγινε φανερά και άφοβα. Παρά τα όσα πρωτοφανή διέπραξαν αυτοί που συμμετείχαν, αρνούνται να παραδεχθούν και να αναγνωρίσουν οτιδήποτε, αρνούνται να ζητήσουν συγγνώμη, έστω και μετά από τόσα χρόνια και θέτουν στο στόχαστρό τους κάθε διεθνή φορέα που επιχειρεί να φέρει στην επιφάνεια την αλήθεια. Η ιστορία, όμως, διαθέτει όλα τα απαραίτητα ντοκουμέντα. Τα ίχνη δεν διαγράφονται με το πέρασμα του χρόνου και τα εγκλήματα δεν παραγράφονται.

Από την πλευρά μας, ελάχιστο καθήκον είναι ο διαρκής αγώνας για τη δικαίωσή μας, ώστε να αναγνωριστεί η γενοκτονία, να ακουστεί επιτέλους η «συγγνώμη» και να ανακουφιστούν ίσως οι ψυχές όσων χάθηκαν. Είναι ένα δύσκολο έργο. Μην ξεχνάμε ότι το ελληνικό Κοινοβούλιο στις 24 Φεβρουαρίου του 1993 αναγνώρισε ως γενοκτονία τον αφανισμό των Ποντίων και μέχρι σήμερα έχει υπάρξει αναγνώριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το Κοινοβούλιο της Σουηδίας, το Κοινοβούλιο της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας καθώς και από δέκα Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών και την Πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας.

Αιώνιο καθήκον μας θα παραμένει το να τιμούμε τη μνήμη όλων των θυμάτων Ελλήνων του Πόντου καθώς και των άλλων Ελλήνων που θυσιάστηκαν, καθώς τα αδέλφια μας και οι πρόγονοί μας ό,τι έκαναν το έκαναν για να περνούμε εμείς τώρα καλύτερα από ό,τι θα περνούσαμε, εάν τυχόν δεν είχαν θυσιαστεί.

Να το θυμόμαστε, λοιπόν. Να θυμόμαστε κάθε σπιθαμή γης στην οποία δημιουργήσαμε ειρηνική πατρίδα. Είναι χρέος μας η δικαίωση των Ποντίων, των αδερφών μας που δεν μπόρεσαν να φτάσουν εδώ και να μείνουν οι ψυχές τους στη μητέρα πατρίδα. Δεν θέλουμε ρεβανσισμό, αλλά απλώς αναγνώριση της γενοκτονίας με μία «συγγνώμη».

Εγώ, σαν βέρος Μακεδόνας, χαίρομαι που οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν τοποθετηθεί επάνω στη Μακεδονία –και οι Πόντιοι και οι Μικρασιάτες- κι έχει γίνει η πιο καθαρή ελληνική περιοχή της Ελλάδας.

Να είστε καλά. Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης):  Ευχαριστούμε.

Το λόγο έχει ζητήσει ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Κακλαμάνης.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν θα υπήρχε λόγος να μιλήσω από αυτήν τη θέση. Απλώς, θα ήθελα να προσθέσω σε όσα αναφέρθηκαν ήδη από τους προλαλήσαντες καθώς όλα όσα ανέφεραν τα σέβομαι.

Ο δικός μου σκοπός αυτήν τη στιγμή είναι να θέσω αυτό το ζήτημα από μία εντελώς άλλη σκοπιά, παρακολουθώντας όχι μόνο το δικό μας ζήτημα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας αλλά και το ζήτημα της Γενοκτονίας των Αραμαίων και των Ασσυρίων, ενός έθνους που έχει εξαφανιστεί.

Υπάρχουν, λοιπόν, διάσπαρτες ανά τον κόσμο, μικρές ομάδες, ακόμα και εδώ στην Αθήνα. Η κ. Παπακώστα και η κ. Βούλτεψη ξέρουν ότι στο Αιγάλεω έχουμε μία μικρή ομάδα Ασσυρίων. Και η Γενοκτονία των Αρμενίων εκείνης της περιόδου ακολούθησε το μεγάλο έγκλημα της γενοκτονίας εναντίον του εβραϊκού έθνους, το Ολοκαύτωμα.

Επίσης, στις μέρες μας συνεχίζονται οι γενοκτονίες, στο Νταρφούρ του Σουδάν, στη Σομαλία πολλά χρόνια τώρα. Τα θύματα είναι εκατομμύρια σε αρκετές χώρες της Αφρικής, όπου οι αποικιοκρατικές δυνάμεις φεύγοντας φρόντισαν η δημιουργία των νέων κρατών να γίνει έτσι ώστε να μην είναι δυνατή μία διαρκής ειρήνη μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων και φυλών, μεταξύ των λαών που κατοικούν σε αυτά τα νέα, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δημιουργηθέντα κράτη.

Πιστεύω ότι εμείς εδώ –κάτι που κάνουμε και για άλλα, μεγάλα θέματα- συγχέουμε τη στρατηγική με ζητήματα τακτικής, τα οποία είναι αναπόφευκτο πολλές φορές να υπακούουν σε εσωτερικές απόψεις και επιδιώξεις.

Εγώ πιστεύω ότι ενσυνειδήτως στα ζητήματα που αφορούν την επιβίωση του έθνους μας, την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, την ευημερία του λαού μας, ουδείς σε αυτήν την Αίθουσα μπορεί να υποστηρίξει για οποιονδήποτε ότι δεν υπακούει σε αυτές και σε ανάλογες στρατηγικές γραμμές.

Στο θέμα αυτό, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι απαραίτητο σήμερα, εμείς οι ολίγοι που βρισκόμαστε εδώ, να ακούσουμε και να μεταφέρουμε τα λάθη, τα οποία έχουμε διαπράξει ως προς το στόχο της αναγνώρισης της γενοκτονίας -διότι το στρατηγικό ζήτημα είναι αυτό- ώστε ο ελληνικός λαός, η χώρα, το ελληνικό έθνος συνεπές στις αξίες που πρεσβεύει, να είναι σήμερα ο σημαιοφόρος μιας παγκόσμιας εκστρατείας εναντίον των γενοκτονιών.

Εάν δούμε αυτό το πρόβλημα μέσα από αυτήν την οπτική, είμαι βέβαιος ότι όλοι θα συμφωνήσουμε ότι εξυπηρετείται και ο εθνικός σκοπός, ώστε να μη μας αναφέρουν σε διάφορα φόρα διάφοροι είτε κινούμενοι από την προπαγάνδα της γείτονος χώρας είτε με άλλες επιδιώξεις που είναι σύμφυτες -δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα- με τη διεθνή κοινότητα και τις διεργασίες που γίνονται εκεί.

Έπειτα από εβδομήντα χρόνια σιωπής του επισήμου ελληνικού κράτους και της Βουλής των Ελλήνων να μου επιτρέψετε αυτόν τον τόνο. Διότι έλαχε σε εμένα η τιμή να προεδρεύω αυτού του Σώματος όταν λίγους μήνες μετά την εκλογή μου εισήγαγα την πρόταση νόμου του κόμματος στο οποίο ανήκα –άσχετο αυτό, πάντως ιστορικά πρέπει να αναφερθεί- πρόταση, η οποία είχε κατατεθεί το 1992. Επανακατατέθηκε αυτή η πρόταση και συμφωνήσαμε όλοι. Κατά συνέπεια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ποιος είπε πρώτος αυτό που όλοι θέλαμε.

Και στη συνέχεια, η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων -πάλι ομοφώνως- ήταν μία πρόταση που τότε είχε καταθέσει ο νυν Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς με τους Βουλευτές τού τότε μικρού κόμματος να κάθονται στο πρώτο έδρανο, εκεί που κάθεστε εσείς κύριε Χρυσοχοΐδη, και προσπαθώντας να είναι έτσι, ώστε να έχουν όλοι το λόγο, δηλαδή και η πρώτη θέση και οι άλλες δύο και οι τρεις και οι τέσσερις πίσω.

Αυτά τα λέω για το Προεδρείο, το οποίο έχει μεγάλη ευθύνη, ώστε η λειτουργία αυτού του Κοινοβουλίου, αυτού του θεσμού να μην αφήνει περιθώρια για να αισθάνεται κανείς ότι υπερέχει ή ότι υπολείπεται οποιουδήποτε εδώ. Διότι, όπως πολλές φορές με έχετε ακούσει να λέω, όλοι έχουμε τη μεγάλη τιμή –και σημασία έχει το πώς σεβόμαστε αυτήν την τιμή- να είμαστε αντιπρόσωποι του Έθνους, αντιπρόσωποι των δέκα εκατομμυρίων Ελλήνων, όπως καταλαβαίνετε. Και είναι άλλο τι γράφουν οι εφημερίδες και τι λένε τα κανάλια και πώς μας απαξιώνουν. Αυτό εξαρτάται ίσως και από εμάς. Όμως, δεν πρέπει να αποβάλλουμε από μέσα μας αυτήν την αίσθηση της τιμής, του καθήκοντος και της ευθύνης.

Τότε, λοιπόν, από τη θέση εκείνη εισήγαγα αυτό το θέμα και είπα τα εξής: «Διερμηνεύοντας τα αισθήματα όλων των πτερύγων της Βουλής, πιστεύω ότι ιστορικοί, ηθικοί και εθνικοί λόγοι επιβάλλουν να γνωρίσει η διεθνής κοινότητα -όχι απλώς η γείτονα χώρα μόνο και το καθεστώς της, αλλά η διεθνής κοινότητα- τους υπευθύνους του φρικιαστικού αδικήματος των διωγμών και της συστηματικής Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Στην αποκατάσταση αυτής της ιστορικής μνήμης και αλήθειας μπορεί να συμβάλλει θετικά και ουσιαστικά η ελληνική Βουλή με την έκδοση ενός τόμου –τονίζω, ενός τόμου- που θα περιλαμβάνει έγγραφα που απέστειλαν ξένοι πρεσβευτές ή πρόξενοι από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Τραπεζούντα, την Άγκυρα και τις κυβερνήσεις τους και αναφέρονται στα γεγονότα της Γενοκτονίας των Ποντίων κατά τα έτη 1916-1923.

Τα επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά έγγραφα από τα κρατικά αρχεία ξένων χωρών θα δημοσιευθούν στο πρωτότυπο και σε ελληνική μετάφραση. Η έκδοση θα περιλαμβάνει και το υπό ψήφιση κείμενο του νόμου της ελληνικής Βουλής για καθιέρωση της 19^ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας. Ο τόμος αυτός θα αποσταλεί στα εθνικά κοινοβούλια όλων των χωρών σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και άλλους φορείς για αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και στιγματισμό των υπευθύνων της Γενοκτονίας.

Το υλικό αυτών των εγγράφων έχει συλλεγεί ήδη από Κέντρο Ποντιακών Μελετών με την ιδιαίτερη επιμονή και εργασία εκλεκτών συνεργατών».

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εδώ έκανα ένα λάθος. Και σήμερα, έπειτα από είκοσι χρόνια –γιατί ποιος μου λέει ότι πράγματι θα ζήσω άλλα είκοσι χρόνια- αναρωτιέμαι αν έκανα κάτι καλό ασχολούμενος από νεαρός με τα κοινά ή και κάποιο λάθος.

Το λάθος μου, λοιπόν, ήταν ότι εμπιστεύθηκα αυτούς που με διαβεβαίωσαν πως αυτό το υλικό ήταν έτοιμο και, άρα, θα εξεδίδετο τάχιστα αυτός ο τόμος. Όμως, θα έπρεπε να είχαμε ενεργήσει, όπως είχαμε κάνει για τη λεηλασία των μνημείων, χριστιανικών, βυζαντινών και αρχαιοελληνικών της κατεχόμενης Κύπρου, που ο τόμος, τον οποίο εκδώσαμε, μεταφράστηκε στη συνέχεια σε πέντε ξένες γλώσσες και πάρα πολλά από εκείνα τα μνημεία έχουν επιστρέψει στην Κύπρο. Διότι πάρα πολλοί σε διεθνείς εκθέσεις, σε δημοπρασίες και σε ειδικά καταστήματα που πουλούν αρχαιότητες, έχοντας τον τόμο εκείνο, διαπιστώνουν τι είναι κλοπιμαίο και τι είναι κατεστραμμένο.

Και πρέπει για την ιστορική αλήθεια να αναφέρω από δω και να τιμήσω τη μνήμη της φιλολόγου Αναγνωστοπούλου, που δεν ζει πλέον, του Γιάγκου Πεσμαζόγλου που δεν ζει, του Μιχάλη Κακογιάννη που επίσης δεν ζει και όλων εκείνων των Ελλήνων και Κυπρίων που έβαλαν πλάτη, χωρίς να διεκδικούν τα πρωτεία, χωρίς να κοιτάζει ο ένας πώς θα βάλει τρικλοποδιά στον άλλον. Κι αυτό είναι ένα πρόβλημα, το οποίο δυστυχώς το έχουμε. Ίσως κοντά στα μεγάλα προτερήματα για τα οποία επαινούμε εαυτούς και αλλήλους ως λαός, έχουμε και αυτό.

Δεν υπήρχε, λοιπόν, συγκεντρωμένο αυτό το υλικό και άργησε πολύ να συγκεντρωθεί. Και ο πράγματι εκλεκτός επιστήμων, ο οποίος είχε τη φροντίδα, έκανε το λάθος να θέλει δεκατέσσερις τόμους και όχι τον έναν τόμο που αποφάσισε η Βουλή, που ήταν πιο εύχρηστος. Μεταφραζόμενος δε σε διάφορες ξένες γλώσσες και διαβάζοντάς τον, θα ήταν πιο εύκολο να γίνει γνωστό το έγκλημα αυτό.

Η Βουλή εξέδωκε αυτόν τον τόμο. Όσοι δεν τον έχετε, το Ίδρυμα της Βουλής μπορεί να σας τον δώσει, διότι είχε δοθεί σε όλους τους συναδέλφους. Νομίζω ότι μπορεί και πρέπει να επανεκδοθεί. Δυστυχώς, δεν κατέστη δυνατή η επανέκδοσή του -ο κ. Αβραμίδης το ανέφερε- παρ’ όλο που έχει γίνει η μετάφραση. Δική μου απόφαση ήταν οι μεταφράσεις, πέραν της αποφάσεως του συμβουλίου. Και πλέον το θέμα ήταν εάν θα εκδοθεί και σε άλλες γλώσσες.

Αγαπητοί συνάδελφοι, εάν δεν προφασιζόμαστε ότι ζητήματα, τάχα, εξωτερικής πολιτικής παρεμποδίζουν την έκδοση κ.λπ., για να χειραγωγούμε και να εκμεταλλευόμεθα τους απληροφόρητους ή και τους αφελείς, σήμερα θα είχαμε αυτό που επέτυχαν οι Αρμένιοι. Έναν τόμο και εκείνοι εξέδωσαν. Δεν τον εξέδωσαν εμφανίζοντες αυτό το γεγονός της Γενοκτονίας των Αρμενίων ως ζήτημα εξωτερικής πολιτικής οποιασδήποτε χώρας αλλά ως ζήτημα ανθρωπιστικό, σύμφωνα με τη γνωστή Διακήρυξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που έχουν αποδεχθεί όλα τα έθνη που εκπροσωπούνται εκεί, για την καταγγελία και την αποτροπή άλλων γενοκτονιών στο μέλλον. Σας είπα και στην αρχή ότι και σήμερα συντελούνται γενοκτονίες. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε.

Σε ό,τι αφορά το θέμα της γενοκτονίας και αυτά που τώρα συνεχίζονται -υπάρχουν κρυπτοχριστιανοί στον Πόντο, στην Καππαδοκία, αλλά αυτά αφορούν άλλο κεφάλαιο που δεν πρέπει να το εγκαταλείψουμε- πρέπει να τα συνδέσουμε με τις γενοκτονίες για τις οποίες υπάρχει και η Διεθνής Πανεπιστημιακή Ένωση που μελετά και αναδεικνύει τα θέματα των γενοκτονιών, η οποία πριν από τέσσερα χρόνια –δυστυχώς απόντων όλων των τοπικών παραγόντων- έκανε ένα συνέδριο στην Κομοτηνή για τις Γενοκτονίες των Αρμενίων, των Ποντίων και των Αραμαίων Ασσυρίων. Και αυτό, διότι γι’ αυτό το θέμα που είναι παγκόσμια υπόθεση, κάποιοι από εμάς λέμε: «Μπας και κάτι μπορούμε να ψωμιστούμε απ’ αυτό, κάτι να επωφεληθούμε».

Αγαπητοί συνάδελφοι, εγώ πιστεύω ότι στις σημερινές ημέρες η μεγάλη  πρόκληση για εμένα, πέραν της οικονομίας, είναι εάν έχει ξεπεραστεί -το ελπίζουμε όλοι- ή όχι, ο κίνδυνος που αφορά το εξωτερικό μέτωπο της χώρας: τι θα γίνει στη Θράκη, τι θα γίνει στο Αιγαίο και δεν ξέρω και προς δυσμάς. Εάν πράγματι αυτά τα πιστεύουμε και δεν τα χρησιμοποιούμε απλώς για αλλότριους σκοπούς, απ’ αυτό το Βήμα πρέπει να είμαστε απολύτως ειλικρινείς και ευθείς. Όταν μιλάμε για τη Γενοκτονία των Ποντίων, να ξέρουμε ότι αυτή συνεχίστηκε και πέραν της τουρκικής επικράτειας, στην άλλοτε Σοβιετική Ένωση.

Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια και δεν έχει να κάνει με το αν είναι κανείς υπέρ ή εναντίον εκείνης ή της άλλης ιδεολογίας. Όσο και αν εμείς –δικαίως- σήμερα έχουμε προβλήματα με τη γερμανική κυβέρνηση και την κ. Μέρκελ, αυτό είναι το δίδαγμα από το οποίο επωφελούνται οι σημερινοί Γερμανοί, έστω και εάν φροντίζουν, αγαπητέ Μανώλη, να μην εκπληρώνουν την υποχρέωση που έχουν για την αποκατάσταση των ζημιών και των καταστροφών, ου μην αλλά και του υποχρεωτικού δανεισμού που επέβαλαν.

Όμως, αναγνωρίζοντας το ολοκαύτωμα και τη Γενοκτονία των Εβραίων –σκοπίμως δεν ομιλώ για Ισραήλ και Ισραηλινούς- έχουν κατορθώσει να μην είναι δακτυλοδεικτούμενοι σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Οι άλλοι δίπλα δεν το καταλαβαίνουν. Όμως, εμάς δεν πρέπει να μας αφορά αυτό. Εμάς πρέπει να μας αφορά η συστράτευσή μας με όλες εκείνες τις δυνάμεις στην παγκόσμια κοινότητα που θέλουν στον 21^ο αιώνα να μη σφαγιάζονται ολόκληροι λαοί στο όνομα οποιωνδήποτε στρατηγικών ή άλλων συμφερόντων και σκοπιμοτήτων, μίσους και άλλων, τα οποία ενσπείρουν καταλλήλως μεταξύ των λαών όσοι έχουν τέτοια συμφέροντα και επιδιώξεις.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριοι συνάδελφοι, στη Διάσκεψη των Προέδρων έγινε λόγος για το αν θα δοθεί δυνατότητα και σε συναδέλφους να τοποθετηθούν. Στα πλαίσια αυτής της συζήτησης, εάν κάποιος συνάδελφος από τους ευρισκομένους στην Αίθουσα θέλει να τοποθετηθεί, μπορεί να πάρει το λόγο. Όμως, θα παρακαλέσω πάρα πολύ να τηρηθεί ο χρόνος των δύο λεπτών. Ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον κάποιοι συνάδελφοι, για να τοποθετηθούν. Επειδή έχουμε και τις επίκαιρες ερωτήσεις στη συνέχεια, αντιλαμβάνεστε ότι επιβάλλεται η τήρηση του χρόνου και η ομιλία από τη θέση μας.

Ευχαριστώ πολύ.

Το λόγο έχει ο κ. Γλέζος.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ: Αγαπητέ Πρόεδρε, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το ελληνικό Κοινοβούλιο δεν ξεχνά και θυμάται. Το πρόβλημα, όμως, βρίσκεται στο γεγονός για ποιο λόγο δεν χρειάζεται να εξαργυρώνουμε το χρέος μας απέναντι στη Γενοκτονία των Ποντίων, συγκεκριμένα, με λόγους, οι οποίοι θεωρούμε ότι λέγοντάς τoυς απλώς εκπληρώνουμε ένα χρέος.

Αγαπητέ Πρόεδρε, θεωρώ ότι ο λόγος και η αιτία που πρέπει να θυμόμαστε, να ερευνούμε, να μη θρηνούμε, να μην είμαστε πενθούντες, αλλά νηπενθείς να αντιμετωπίζουμε και να ερευνούμε τα γεγονότα, είναι αυτό που σε μια αποστροφή της ομιλίας του ο φίλος μου Απόστολος Κακλαμάνης είπε: «Για να μην επαναληφθούν παρόμοια γεγονότα.» Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται όλη αυτή η προσπάθεια. Και επειδή υπάρχουν ιδεολογίες που πρόσκεινται σε αυτήν την κατεύθυνση, γι’ αυτόν το λόγο χρειάζεται να σταθούμε και να μιλήσουμε.

Ειδικά η ιδεολογία η οποία προσπαθεί να επενδύσει αυτού του είδους τις γενοκτονίες, είναι η λεγόμενη «εθνοκάθαρση». Είναι αυτό που ο εθνικισμός της Γερμανίας, δηλαδή ο ναζισμός, εξήγγειλε. Δηλαδή, η οριστική λύση καταστροφής και εξαφάνισης όλων των Εβραίων να μην επαναληφθεί. Είναι μία θεωρία αγελαία. Οι αγέλες των ζώων προσπαθούσαν να αποβάλουν αυτούς που δεν ήταν συνόμοιοί τους. Πέρασαν, όμως, δισεκατομμύρια έτη και γι’ αυτόν το λόγο χρειάζεται η έρευνα, η μελέτη, για να μην επαναληφθούν παρόμοια γεγονότα.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Ευχαριστούμε πολύ.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Σταύρος Καλαφάτης έχει το λόγο για δύο λεπτά.

Ορίστε, κύριε Υπουργέ.

ΣΤΑΥΡΟΣ  ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,  η χθεσινή ημέρα, η 19^η Μαΐου, είναι ημέρα ιστορικής μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.

Είναι επέτειος απόδοσης τιμής αλλά και στοχασμού πάνω στα διδάγματα της ιστορίας.

Ο Ποντιακός Ελληνισμός βίωσε μία πραγματική τραγωδία. Αντιμετώπισε μία εκτεταμένη επιχείρηση ολοκληρωτικού ξεριζωμού από τις πατρογονικές εστίες και άντεξε. Παρέμεινε ενωμένος, ανασυγκρότησε τις δυνάμεις του, διεκδίκησε με πείσμα και κατέκτησε με τη βοήθεια της μητροπολιτικής Ελλάδας τη συνέχεια της δημιουργικής θέσης του στην ελληνική ιστορία, λαβωμένος, αλλά ζωντανός και με τις μνήμες του ακέραιες. Αυτές οι μνήμες ζητούν από τότε τη δικαίωσή τους από την παγκόσμια ιστορία.

Τιμούμε, θρηνούμε και υμνούμε τους εκατοντάδες χιλιάδες αδελφούς μας Ποντίους που διασύρθηκαν, βασανίστηκαν, εκτοπίστηκαν και μαρτύρησαν.

Όσοι Πόντιοι γλύτωσαν τη σφαγή οδηγήθηκαν σε ανελέητες πορείες θανάτου. Άλλους τους ευλόγησε ο θεός και κατάφεραν μαζί με τα κουρέλια της προσφυγιάς τους να φέρουν στη μητέρα Ελλάδα τις άγιες εικόνες, τα άγια λείψανα, τα λιγοστά κειμήλια αλλά και τις αλησμόνητες μνήμες των πατρίδων τους. Έφεραν μαζί τους τις ηθικές αξίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Παραμένοντας πάντα περήφανοι και αξιοπρεπείς, ξεκινώντας πάλι από το μηδέν, ξανάφτιαξαν τη ζωή και τα νοικοκυριά τους, προόδευσαν στη δουλειά και εδραιώθηκαν στην ελληνική κοινωνία ως αναπόσπαστο πολυσχιδές κομμάτι της.

Είναι αναμφισβήτητο ότι ο προσφυγικός Ελληνισμός του Πόντου συνέβαλε θετικά στη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Ειδικά στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη το ποντιακό στοιχείο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ενεργούς πυρήνες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, με ιδιαίτερη συμβολή στο εμπόριο, την επιχειρηματικότητα, την εκπαίδευση, την επιστήμη και τον πολιτισμό.

Η γενιά των Ποντίων, όμως, δεν λησμονεί και δεν ησυχάζει. Οι εφιαλτικές μνήμες δεν ξεπερνιούνται και δεν γιατρεύονται. Η πίκρα παραμένει και περνά στους απογόνους.

Κι όμως, ακόμα κι αυτή η μαύρη σελίδα στην παγκόσμια ιστορία από τους αδελφούς μας Πόντιους έγινε δύναμη. Δύναμη με την οποία ο ποντιακός Ελληνισμός αναμετρήθηκε με το κακό και επιβίωσε, αποτελώντας κομμάτι της συνείδησής μας ως έθνος. Ας κάνουμε τη δύναμη αυτή, δύναμη όλων μας. Έτσι τιμούμε με τον καλύτερο τρόπο τη μνήμη εκείνων που χάθηκαν.

Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Χρήστος Μαρκογιαννάκης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατετέθη στο Προεδρείο ψήφισμα της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, το οποίο απεδόθη χθες στο Τουρκικό Προξενείο Θεσσαλονίκης. Θα διαβάσω μόνο το δια ταύτα του ψηφίσματος, το οποίο θα κατατεθεί για τα Πρακτικά.

Το ψήφισμα λέει τα εξής: «Καλούμε την τουρκική πολιτεία να λυτρώσει τους πολίτες της και να λυτρωθεί και η ίδια από το άγος των προκατόχων της, ανοίγοντας το δρόμο σε μία νέα μελλοντική γενιά συνεργαζόμενων πολιτών στις δύο πλευρές του Αιγαίου με αλληλοσεβασμό και αίσθημα ευθύνης.

(Στο σημείο αυτό ο Γ’ Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Χρήστος Μαρκογιαννάκης καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν ψήφισμα, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

Παρακαλώ να τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων της Γενοκτονίας των Ποντίων.

(Στο σημείο αυτό όλοι οι Βουλευτές τηρούν ενός λεπτού σιγή)

(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)

Αιωνία η μνήμη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώθηκε η συζήτηση για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.